در روزگاران باستان، در بخش جنوبی عراق امروز، گروهی از مردم در دل صحرا بوستانی ساختند. قرن‌ها بعد، این ناحیه کوچک کشاورزی، سومر نام گرفت و همچنان که فرهنگ این مردم گسترش می‌یافت، نواحی بزرگ‌تر هم نام‌های دیگری به خود گرفتند. امروزه پژوهشگران این ناحیه میان دجله و فرات را بین‌النهرین می‌نامند. این فرهنگ یکی از چهار تمدن بزرگ روزگاران باستان بوده است. سه فرهنگ دیگر هم در کنار رودخانه‌ها پدید آمده‌اند: مصر در کنار نیل، هند در کنار رودهای سِند و گَنگ، و چین در کنار رودهای وی و هُوانگهو. این چهار فرهنگ ویژگی‌های مشترک بسیاری داشته‌اند، ولی مستقل از یکدیگر پدید آمده‌اند. تا سده بیستم میلادی باستان‌شناسان کشف کردند که بین‌النهرین نخستینِ این تمدن‌ها و آن بوستان «گاهواره تمدن» بود، و این نامی مناسب است برای جایی که نخستین تمدن «نوزاد» در آن بالیدن گرفت.