فرآیند توسعه در شکل جامع آن باید جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را درهم بیامیزد و ابعاد گوناگون حیات آدمی را در برگیرد. تجارب تاریخی نشان می‌دهد که آزادی سیاسی و نظام سیاسی مردم‌سالار به حفظ و گسترش آزادهی‌های اقتصادی کمک می‌کند. بنابر این آزادی سیاسی پیش نیاز آزادی اقتصادی و توسعه است
در ارتباط با مقوله توسعه اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، نقش دولت بسیار تعیین‌کننده و مؤثر است به‌خصوص در کشورهای جهان سوم که دولت، مجری و کارگزار نوسازی اجتماعی‌ـ اقتصادی محسوب می‌شود، این نقش بسیار جدی است. در کشورهای جهان سوم، ماهیت اجتماعی دولت ــ نیروها و طبقات اجتماعی تشکیل‌دهنده‌ی ساخت دولت ــ تأثیر مهمی بر توسعه‌یافتگی یا توسعه‌نیافتگی این جوامع دارد. بنابراین موضوع دولت توسعه‌گرا از اهمیت خاصی برخوردار است.