با چینش جزءبه‌جزء ویژگی‌غزل‌های دیوان شمس، به چنین نتیجه‌ی کلی‌ای می‌رسیم که مجموعه‌ی غزل‌های این دیوان، منظره‌ی تمام نمای کل شعر و بلکه ادبیات ما می‌تواند باشد. خواه در مباحث گوناگون زبانی و هنری، خواه در وجوه متعدد نوآوری. به زبان دیگر، غزل‌های مولانا نشان‌دهنده‌ی تمام گستر‌ه‌ی ادبیات ماست. این حرف به این معناست که اگر ما ظرفیت خاصی را در شعر یا نثر کسانی چون سعدی، حافظ، بایزید بسطامی، بیدل دهلوی، عطار، صادق هدایت، احمدرضا احمدی، یدالله رویایی و…‌می‌بینیم،‌نمونه‌ی کمال‌یافته‌ی آن اتفاق یا ظرفیت را پیش از آن در غزل‌های دیوان شمس، می‌توان نشان داد.