والرشتاین در این اثر، درباره‌ی دگرگونی‌های مهم و زیربنایی در جهان توضیح می‌دهد و معتقد است این دگرگونی‌ها بر فهم ما از جهــان هم تاثیر می‌گذارنــد. در بخش اول کتــاب، جهــان سرمایــه‌داری، برخــی از رویــدادهای مهــم اخیــر (فروپاشی دولت کمونیستی، چالش‌های خودمختــاری ملی، مخاطــرات زیست‌محیطی و …) را بررسـی می‌کند و باور خوش‌بینانه به وضعیت جهان را به چالش می‌کشــد. در بخش دوم، جهان معرفت، به تحولات جهان تفکر (افول ایمان به عقلانیت ابزاری، تفکیک دانش به علوم تجربی و علوم انســانی و …) می‌پردازد. او چگونگی ظهور این پرســش‌ها را از درون زمینه‌ی دگرگونــی‌های اجتماعی پیش‌گفته بررسی می‌کند و علت عقیم ماندن روش‌های سنتــی برای پاســخ‌گویی به این مســائل را می‌کاود.