یکی از کارکردهای اساسی خاطره، ثبت مسائلی است که شاید برای آیندگان مهم باشد. خاطراتی که در هر دوره نوشته می‌شود بیانگر وضعیت فرهنگی، اجتماعی و… آن دوره به‌شمار می‌آیند. علاوه بر این خاطره خود نوعی آموزش است، آموزش تجربی که خواننده به راحتی می‌تواند از آن درس بگیرد. این ویژگی علاوه بر آن که خاطره را به گنجی عظیم و بزرگ تبدیل می‌کند که گاه ارزش آن بسیار بالاتر از داستان و شعر است، آن رااز گنج انزوا بیرون می‌آورد و به آن نقش تعلیمی می‌دهد. خاطره به دلیل وجه ارتباطی که با مخاطب پیدا می‌کند، یعنی عرضه خاطره از ضمیر صاحب آن به مخاطب، امکان تفسیرها و برداشت‌های ثانوی را متفاوت می‌کند. خاطره انتقال ذخایر فکری و تجربه هر فرد به دیگری است و تنها خاطره است که به ما احساس گذشت زمان، فاصله زمانی یا عمق زمان را نشان می‌دهد. خاطره معمولا فردی است. بازگویی خاطراتی که فردی هستند ولی در یک موضوع مشترکند، آنها را از حالت فردی بیرون آورده و به خاطره‌ای جمعی تبدیل می‌کند. با بازگویی خاطره اولین حلقه ارتباطی میان خاطره فردی و جمعی ایجاد خواهد شد.
مردم‌شناسی و سفرهای متعددی که برای ارتباط با مردم و ثبت فرهنگ آنان صورت می‌گیرد همواره خاطراتی می‌آفریند که ثبت و ضبط آن نه تنها خالی از لطف نخواهد بود، بلکه خود نوعی آموزش است برای کسانی که به تازگی پا در عرصه این علم می‌نهند.
خاطرات مردم‌شناسان ایران مجموعه‌ای از یادمان‌ها و خاطرات میدانی پژوهشگران مردم‌شناسی ایران را دربر دارد.