زمانی که چارلز داروین در سال ۱۸۳۱ م روی عرشه کشتی بیگل، متعلق به نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا، انگلستان را ترک کرد، به هیچ روی انتظار نداشت که سفرش موجب تغییر و تحول نگاه انسان به جهان گردد ــ جوانی ۲۲ ساله در پی ماجراجویی بود! او به سمت طبیعی کشتی استخدام شده بود تا به گردآوری نمونه‌های جانوران، گیاهان و سنگواره‌ها از سرزمین‌های دوردست بپردازد و آن‌ها را برای مطالعه به انگلستان بفرستد و کتابی در باره مشاهداتش بنویسد. سفری که برای دو سال برنامه‌ریزی شده بود، پنج سال طول کشید و زمانی که او به وطن بازگشت چهره ملّی سرشناسی شده بود. کتاب داروین و نظریه تکامل برای نوجوانان به دنبال یافتن نشانه‌های تغییر و تحول جوانی استثنائی و به گونه‌ای سرگشته به متفکری بزرگ است که نظریۀ انقلابی به جهان عرضه کرد، نظریه‌ای که خود آن را تبدیل انواع از طریق انتخاب طبیعی خواند که امروزه بیش‌تر نظریه تکامل نامیده می‌شود.
کتاب داروین و نظریه تکامل با تشویق خوانندگان به تمایز نهادن بین نظریه علمی و عقیده واقعیت و دیدگاه، از طرح فکری که پس از گذشتن بیش از یک سده از طرح آن، برای نخستین بار، همچنان بحث بر سر آن در بین مردمان داغ است، ابایی ندارد.
اکتشاف‌ها و اندیشه‌های داروین، نوجوانان را در کارهای علمی که جنبه تفریحی هم دارد، به شکل‌های زیر درگیر می‌سازند:
* ساختن سنگواره برای خودشان با گل رس، گوش‌ماهی و مادۀ پلاستر
* یادداشت برداشتن از محیط پیرامونی همانند یک طبیعی‌دان خانگی
* تحقیق در مورد این‌که آیا خصلت‌های اکتسابی از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌یابند؟
* اکتشاف شیوه‌های انطباق‌پذیری گوناگونی که گیاهان با پراکندن دانه‌ها به وجود آورده‌اند.
* مشاهده این‌که چگونه گیاهان گوشتخوار تله می‌گذارند و قربانیان خود را می‌بلعند.
* و همچنان حرکت به سوی به دست‌ آوردن یک گنجینۀ گیاه‌شناختی