قرآن مالامال از صحنه‌های مواجهه مؤمن و کافر، صالح و طالح، موافق و منافق، دوست و دشمن، خود مدار و خدا مدار، دنیا طلب و آخرت گرا، مصلح و مفسد، سست عنصر و ثابت قدم، پرهیزکار و گنه پیشه، مستکبر و مستضعف، راهبر و راهزن، مرحومین و محرومین و در نهایت خوش عاقبت‌ها و بد عاقبت‌هاست که گروهی در قوس صعود و به اوج قله کمال و تقرب الهی نایل گردیده‌اند و گروهی در قوس نزول به دره‌های هولناک حیوانیت فرو غلتیده‌اند و قرآن در حکایت‌های بیدارگری از حال و وضع این دو گروه آشکارا پرده برداشته و سیمای آنان را به روشنی به نمایش در آورده است.
از آنچه گفته شد معلوم می‌شود که روش «مقابله» در قرآن از دامنه‌ای بسیار گسترده و وسیع برخوردار است و این شیوه، آنچنان نیست که به گونه‌ای حاشیه‌ای و یا اجمالی در قرآن به کار رفته باشد، بلکه شاید بتوان گفت هیچ صفحه‌ای از صفحات نورانی قرآن را نمی‌توان سراغ گرفت مگر آن که جلوه‌ای از این موضوع در آن نمایان است و تابلویی از جبهه آرایی مظاهر حق و باطل در برابر هم در آن به تصویر در آمده است.