این کتاب در صدد شرح و تفسیر فلسفه کارل مارکس است. ولی نخستین پرسشی که باید بدان پرداخته شود این است که آیا مارکس اصلاً فلسفه‌ای دارد یا نه. آموزش اصلی دانشگاهی‌ای که مارکس دید در فلسفه بود، ولی او در اندیشه دوران کمالش بر اقتصاد سیاسی و تاریخ سرمایه‌داری متمرکز شد، و معمولاً به نادیده گرفتن جنبه فلسفیِ حتی نظریه‌های خودش تمایل داشت. حتی در نوشته‌های اولیه‌اش، غالبا به طور مستقیم به مسائل فلسفی نمی‌پرداخت، بلکه به چنین مسائلی تنها در جریان بسط ایده‌های خود در باره جامعه معاصر یا انتقاد کردن از ایده‌های دیگران توجه می‌کرد. اگر بتوان مارکس را فیلسوف توصیف کرد، احتمالاً دقیق‌تر است که او را اقتصاددان، مورخ، نظریه‌پرداز سیاسی یا جامعه‌شناس، و از همه بالاتر سازمان دهنده طبقه کارگر و انقلابی توصیف کرد.
مع‌هذا مارکس متفکری نظام‌مند هم بود، متفکری که اهمیت زیادی به روش‌های زیربنایی و اهداف نظریه‌اش و دیدگاه کلی راجع به وضع ناگوار انسانی که در آن بیان شده بود می‌داد. در نوشته‌های دوران پختگی‌اش، هر عنوانی ــ از فنی‌ترین مسائل اقتصاد سیاسی تا خاص‌ترین موضوعات سیاست عملی ــ در زمینه یک برنامه تحقیق جامع منحصر به فرد مشاهده می‌شود، تحقیقی که عمیقا مرتبط با جنبش عملی برای رهایی طبقه کارگر است. به علاوه، مارکس اندیشه خودش را میراث سنت فلسفی مشخصی، یا ترکیب‌کننده دو سنت، تصور می‌کند: سنت فلسفه ایده‌آلیستی آلمان از کانت تا هگل که او در آن تحصیل کرده بود، و سنت ماتریالیسم عصر روشنگری که آن را بسیار تحسین می‌کرد. مخصوصا، نظریه‌های اجتماعی مارکس آگاهانه مسائل فلسفی مهمی را مطرح می‌کنند: در باره سرشت و خواست‌های انسانی، در باره جامعه و تاریخ و کار واقعی و شایسته کسانی که آن‌ها را به طور علمی بررسی می‌کنند، و در باره روش درست رویکرد به ارزیابی عقلانی و تغییر و اصلاح نظم اجتماعی. مارکس، دست‌کم در بعضی موارد، پاسخ‌هایی خلاقانه و متمایز به این مسائل می‌دهد. بنابراین سنت اندیشه‌ای که نظریه اجتماعی مارکس آگاهانه در آن قرار دارد، وسعت دامنه آن و پرسش‌هایی که به آن می‌پردازد همه و همه سخن گفتن ما را از مارکس در مقام فیلسوف موجه می‌سازد.